Maatregelen inventariseren
Met welke maatregelen kunnen we het gebied inrichten voor de toekomst volgens de wensbeelden uit stap 2? Wat kunnen we doen met gewassen die tegen natheid en droogte kunnen, die water kunnen zuiveren en de bodem verbeteren? Met welke vormen van beregening en drainage kunnen we water vasthouden, afvoeren en het grondwater aanvullen?
Deze stap kent een tweeledig doel: (1) het inventariseren van de mogelijkheden en (2) de potentie als oplossingrichting voor het gebied verkennen.
De menukaart geeft inzicht in mogelijke strategieën en maatregelen voor klimaatadaptatie op de zandgronden. Om de effecten van klimaatverandering op te vangen, zullen we een set van verschillende maatregelen in samenhang moeten implementeren. Logischerwijs wordt eerst gekeken naar inrichtingsmaatregelen die veel effect kunnen sorteren. Kleinere maatregelen volgen hierop of worden gelijktijdig geïmplementeerd. Ook is het logisch om op de hoge gronden te beginnen, aangezien de maatregelen die je hier neemt ook effect hebben op lager gelegen gebieden. De soort maatregel en de effectiviteit hangt samen met de plaats in het bodem-watersysteem. Daarom presenteren we sets van maatregelen voor hoge gronden, flanken en beekdalen.
- Een kwalitatief overzicht van maatregelen kan snel worden gemaakt, echter aanvullende analyses ten aanzien van effectiviteit zijn nodig om afwegingen te maken.
- Om de stap te zetten van optimaliseren op bedrijfsniveau naar optimaliseren op gebiedsniveau moeten eerst lokale en systeemperspectieven worden verenigd.
- De baten van nieuwe vormen van (natuur-inclusieve) landbouw zijn niet goed te kwantificeren met huidige tools. Deze zouden kunnen worden verwerkt in een Waterwijzer Landbouw.
Welke maatregelen passen bij de gewenste toekomstbeelden?
Met welke ingrepen in het systeem kan het gebied klimaatrobuuster worden?
Met welke maatregelen op bedrijfsniveau kan het gebied klimaatrobuuster worden?
Hoe kunnen bedrijven samenwerken om het gebied klimaatrobuuster te maken?
Welke nieuwe bedrijfsvoeringsmodellen passen bij een klimaatadaptieve inrichting van het gebied?
KLIMAP heeft een menukaart ontwikkeld met pakketten van maatregelen die geschikt zijn voor verschillende delen van typische landschappen op de zandgronden, zoals een beekdallandschap. Voor iedere maatregel zijn de effectiviteit en toepasbaarheid vermeld. Het kiezen van maatregelen gebeurt samen met de betrokken stakeholders. Daarna moeten de maatregelen worden getoetst aan de vastgestelde richtinggevende toekomstbeelden van het gebied.
