Deze stap leidt tot inzicht in de fysieke kenmerken van een gebied, de effecten van klimaatverandering en relevante sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen. Ontstaan er problemen rondom verdroging of met de aanvoer of afvoer van water? Wat betekent dit voor het ruimtegebruik, nu en in de toekomst? Denk bijvoorbeeld aan woningbouw, landbouw of natuur? Wat zijn de wensen en ambities van belanghebbenden?

Het is meestal voldoende om eerst op hoofdlijnen de essentie te bepalen van de kenmerken en ontwikkelingen in een gebied. Begin zoveel mogelijk op basis van bestaande informatie, aangevuld met de expertise van verschillende deskundigen. De contextbepaling kan gedurende het ontwikkelpadenproces stapsgewijs worden verfijnd. Voor het afwegen van routes of maatregelen bijvoorbeeld, is het misschien nodig om aanvullende vragen te beantwoorden.

  1. Een gedeeld beeld van relevante kennis en uitgangspunten is belangrijk. Besteed voldoende aandacht aan een gezamenlijk begrip van het systeem en kom tot overeenstemming over de te volgen aanpak. Formuleer doelen en verwachte uitkomsten van het proces zoveel mogelijk samen. Waar sprake is van gevoeligheden, zijn individuele gesprekken met de betrokkenen een goede eerste stap.  
  2. Werk samen aan het analyse instrumentarium, bijvoorbeeld als overheden en kennispartijen. Dit bevordert het onderlinge begrip. Leg de verantwoordelijkheid voor de modelanalyse wel bij één partij neer. 
  3. Het gaat erom, zoals al gezegd in de inleiding, dat het gedeelde beeld van de context groeit en verandert tijdens de vervolgstappen in de routekaart. Het hoeft dus niet meteen perfect te zijn.

In deze stap van de routekaart werken we toe naar een brede beschrijving van het gebied in kwestie. Bij een proces met de betrokkenen in een gebied is het belangrijk om een gezamenlijke kennisbasis te creëren: een overzicht van gebiedsopgaven, relevante ontwikkelingen en systeemgedrag. Een beeld hiervan ontstaat aan de hand van beschikbare informatie, zoals literatuur, beleidsstukken, data en modelconcepten.

Het is van belang om niet alleen aandacht te besteden aan de fysieke ruimte, maar ook aan technologische, institutionele, sociaal-culturele en economische thema's. Een zogenaamde 'lagenbenadering' kan hierbij helpen. 

Uitgelicht

In Nederland werken we al enige tijd aan nieuwe aanpakken voor gebiedsontwikkeling die beter aansluiten bij de kenmerken van bodem, water en natuur. KLIMAP is één van die projecten. Onderzoekers hebben daar samengewerkt met ondernemers en mensen van waterschappen en provincies op de hoge zandgronden.

Tijdens ons werk merkten we dat niet elke regio al even ver is met de ontwikkeling van klimaatrobuuste oplossingen. Wat drijft deze lange termijn transformatie? Wat houdt haar tegen? Nieuwsgierig naar de oorzaken en de rol van KLIMAP hierbij, spraken we met mensen uit Noord-Brabant en Limburg. Wat uit die gesprekken kwam, was bijzonder interessant!

Op 21 maart 2024 vond de eindbijeenkomst van het project KLIMAP plaats in Het Koelhuis in Zutphen. Een impressie van het programma en de opbrengst van de parallelle sessies die in de middag hebben plaats gehad zijn terug te lezen en zien in dit verslag. Mocht dit aanleiding geven voor nadere toelichting, dan kan je contact met ons opnemen via het contactformulier.

Welke invloed heeft klimaatverandering op bodem en water van de hoge zandgronden? En hoe kunnen we die kennis gebruiken om het buitengebied klimaatbestendig te maken? Dat onderzochten 23 partijen samen in het vierjarige programma KLIMAP. Op 21 maart 2024 kwamen ze bijeen om de resultaten te delen.