Ontwikkelpaden schetsen
Ontwikkelpaden zijn mogelijke routes naar de toekomst opgebouwd uit sequenties van (pakketten van) maatregelen om een langetermijnvisie of toekomstbeeld mogelijk te maken. We spreken hier nadrukkelijk van mogelijk maken en niet van behalen. Immers er zijn altijd onzekerheden die verwachte situaties of ontwikkelingen kunnen stimuleren of juist afremmen. Afhankelijk van de daadwerkelijke verandering in de omstandigheden zijn (pakketten van) maatregelen eerder of later aan de orde. Lees hier meer over het concept van ontwikkelpaden
Bij het schetsen van ontwikkelpaden binnen KLIMAP gaat het om paden die zoveel mogelijk bijdragen aan het klimaatrobuust maken van een gebied. Daarnaast is binnen KLIMAP voor gekozen het begrip veerkrachtig hier aan toe te voegen.
Het ontwerpen van ontwikkelpaden is een proces waarbij rekening wordt gehouden met onzekerheden in de toekomst en waarbij het mogelijk is om keuzes te maken voor de korte termijn in het licht van de zich onzeker ontvouwende toekomst. Hierbij worden kritische momenten geïdentificeerd waarop het logisch is om van pad te veranderen, doordat bijvoorbeeld een bepaalde ontwikkeling dreigt vast te lopen, een doelstelling niet langer gehaald kan worden of niet meer wenselijk wordt geacht door stakeholders op dat moment, of juist omdat er een situatie ontstaat waardoor het gemakkelijker wordt om dingen anders te doen. Deze kritische momenten worden ook wel ‘knikpunten’ genoemd en worden voorafgegaan door ‘beslispunten’.
Het resultaat van het ontwikkelpaden proces zijn verschillende ontwikkelpaden om een toekomstbeeld mogelijk te maken. De in beeld gebrachte beslispunten, uitgezet in de tijd, maken het voor partijen mogelijk om adaptief te opereren.
- Begin alleen met ontwikkelpaden als er een duidelijke aanleiding voor is (knelpunten nu, grote toekomstige uitdagingen)
- Kies meerdere meerdere ambitiesniveaus t.a.v. gewenste toekomstbeelden
- Maak gebruik van bestaande visies zoals de Blauwe Omgevings Visies (BOVI’s)
- Het vormgeven van transitie lukt alleen als er ook gesproken wordt over pijnlijke maatregelen.
- Vul ontwikkelpaden in met maatregelen voor zowel waterbeheer als voor landgebruik
- Klimaatadaptatie in het landelijke gebied is nauw verweven met de brede landbouwtransitie. Deze verwevenheid maakt besluitvorming complexer.
Bij een gebiedsproces kan het schetsen van ontwikkelpaden op verschillende momenten worden ingezet. Vaak wordt er voor gekozen ontwikkelpaden te schetsen op het moment dat er een ‘compleet’ beeld is van het (water)systeem nu en in de toekomst en als er kwalitatieve beleids- en maatschappelijke informatie is verzameld door middel van bureauonderzoek en interviews. Ook zijn dan modelberekeningen uitgevoerd (de stap van grof naar fijn).
Echter binnen KLIMAP is er methodisch geëxperimenteerd om te zien of er op basis van de parate kennis van gebiedsactoren en gebiedsexperts al ontwikkelpaden konden worden geschetst vóórdat de ‘complete’ informatie - inclusief modelberekeningen - beschikbaar waren. De reden om hiermee te experimenteren was om het proces te versnellen, maar ook om kennisbehoeftes in beeld te brengen.
