Overheden willen nu al zo goed mogelijk rekening houden met veranderingen op de lange termijn, zoals klimaatverandering. Ze willen daarnaast hun strategie kunnen aanpassen wanneer de condities tussentijds veranderen. Een benadering die hiervoor gebruikt kan worden, is het denken in ‘ontwikkelpaden’.

In het project KLIMAP hebben we gewerkt aan de methodiek van ontwikkelpaden. Dit deden we aan de hand van zes cases, verdeeld over vier provincies. Ook is binnen KLIMAP een serious game ontwikkeld om op een laagdrempelige manier ervaring op te doen met het denken in ontwikkelpaden. In een aantal roadshow-sessies hebben we een brede groep mensen die betrokken zijn in gebiedsprocessen kennis laten maken met het toepassen van ontwikkelpaden en met de resultaten uit KLIMAP.

 

Verspreid over de Nederlandse zandgronden hebben we in KLIMAP ook een aantal lokale veldproeven ingericht. In deze veldproeven wordt de nog ontbrekende kennis over effectiviteit en haalbaarheid van adaptatiemaatregelen verzameld. Daarbij richten we ons niet alleen op de hydrologische effectiviteit, maar ook op de economische en sociale.

De kennis die in de verschillende veldproeven is opgedaan is gebundeld en toegevoegd aan de menukaart: een totaaloverzicht van de effectiviteit en toepasbaarheid van adaptatiemaatregelen in een specifiek gebied.

 

Als kapstok is binnen KLIMAP een routekaart ontwikkeld die structuur geeft aan het gehele proces van ontwikkelpaden en die de verschillende KLIMAP-producten met elkaar verbindt. De stappen uit de routekaart zijn kort beschreven, zodat de betrokkenen in regionale gebiedsprocessen zelf aan de slag kunnen met het toepassen van ontwikkelpaden in de praktijk! 

De routekaart is echter geen blauwdruk die precies vertelt wat er moet gebeuren. Wat passend is hangt onder meer af van kenmerken van een gebied, het gevoel van urgentie bij betrokkenen en (beleids)afwegingen die tussen doelen worden gemaakt. De benadering van de routekaart is bovendien geen lineair proces: welk ‘instappunt’ wordt gekozen maakt niet precies uit, het belangrijkste is om een start te maken!

Uitgelicht

In Nederland werken we al enige tijd aan nieuwe aanpakken voor gebiedsontwikkeling die beter aansluiten bij de kenmerken van bodem, water en natuur. KLIMAP is één van die projecten. Onderzoekers hebben daar samengewerkt met ondernemers en mensen van waterschappen en provincies op de hoge zandgronden.

Tijdens ons werk merkten we dat niet elke regio al even ver is met de ontwikkeling van klimaatrobuuste oplossingen. Wat drijft deze lange termijn transformatie? Wat houdt haar tegen? Nieuwsgierig naar de oorzaken en de rol van KLIMAP hierbij, spraken we met mensen uit Noord-Brabant en Limburg. Wat uit die gesprekken kwam, was bijzonder interessant!

Op 21 maart 2024 vond de eindbijeenkomst van het project KLIMAP plaats in Het Koelhuis in Zutphen. Een impressie van het programma en de opbrengst van de parallelle sessies die in de middag hebben plaats gehad zijn terug te lezen en zien in dit verslag. Mocht dit aanleiding geven voor nadere toelichting, dan kan je contact met ons opnemen via het contactformulier.

Welke invloed heeft klimaatverandering op bodem en water van de hoge zandgronden? En hoe kunnen we die kennis gebruiken om het buitengebied klimaatbestendig te maken? Dat onderzochten 23 partijen samen in het vierjarige programma KLIMAP. Op 21 maart 2024 kwamen ze bijeen om de resultaten te delen.