In het gebied De Margriet bij Helvoirt (gemeente Vught, NB) pachten 9 boeren in totaal 10 zanderige percelen met een slechte bodemkwaliteit waarop tot op heden met name een continuteelt van snijmais werd toegepast. In KLIMAP onderzoeken we het effect van duurzaam landgebruik. Het doel is om het organische stofgehalte en het watervasthoudend vermogen van de bodem te verhogen, de biodiversiteit te versterken en productiviteit te behouden in tijden van droogte.

Korte omschrijving van de proef

Gedurende dit project wordt bekeken wat het effect is van een duurzaam landgebruik van deze gronden, waarin een vruchtwisseling van 3 jaar bouwland wordt afgewisseld met 3 jaar productief klaver en kruidenrijk grasland of luzerne. Daarnaast gaat een deel van de pachters aan de slag met 2 soorten bloemen- en kruidenranden. Het aangepast landgebruik is mogelijk gemaakt door verlaging van de pachtprijs en verlenging van de pachtperiode van 1 naar 2x3 jaar. De verpachters kunnen met hun pachtvoorwaarden in grote mate aansturen op duurzaamheid. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Louis Bolk Instituut.

Duurzaam landgebruik De Margriet locatiekaart
De locatie van de percelen, ten zuiden van het afwateringskanaal.

Welke maatregel wordt onderzocht?

In de veldproef is de volgende maatregel uit de KLIMAP menukaart onderzocht:

D1.1 Verandering landgebruik

Doel

Het uiteindelijke doel is het organische stof gehalte in de bodem te verhogen, het watervasthoudend vermogen van de bodem te vergroten en de biodiversiteit te versterken. Verwacht wordt dat met het nieuwe landgebruik het percentage bodemorganische stof (en daarmee watervasthoudend vermogen) en de biodiversiteit wordt verbeterd. Er wordt verwacht dat meer koolstof wordt vastgelegd en dat de percelen beter in staat zijn om productiviteit te behouden in tijden van droogte (klimaatadaptatie).

Duurzaam landgebruik De Margriet
Hooibalen tussen bloemenstroken: productie en biodiversiteit wordt gecombineerd op de Margriet.

Aanpak

In het seizoen 2020 is met de eerste veranderingen van landgebruik begonnen. De bodem- en biodiversiteitsmonitoring is in 2021 gestart. In augustus 2021 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van zweefvliegen en bestuivers in bloemenranden, grasland en luzerne. Bodembeoordeling (chemische analyse, visuele beoordeling) vindt plaats in november 2021. Naast fysieke monitoring wordt van een aantal percelen met behulp van NIDICEA inzicht gegeven in de te verwachten toename van organische stof binnen de pachtperiode.

Resultaten

Er zijn 25 soorten bestuivers en zweefvliegen geïnventariseerd in de bloemenranden die niet of nauwelijks voorkwamen in het gras- en bouwland.